Bệnh trĩ là một trong những bệnh lý khá phổ biến hiện này có thể gặp phải ở độ tuổi từ 45 - 60 và có thể nhỏ hơn. Căn bệnh này nếu không được kiểm soát hiệu quả có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể, thậm chí có thể dẫn đến bệnh ung thư trực tràng.

Những thông tin cần biết về bệnh trĩ: Định nghĩa, nguyên nhân gây bệnh và dấu hiệu nhận biết

Bệnh trĩ là gì? Phân loại bệnh trĩ

   Bệnh trĩ hay còn được gọi là bệnh lòi dom (theo cách gọi của dân gian), đây là tình trạng các cụm tĩnh mạch bên trong trực tràng và hậu môn bị sưng và phồng lên do liên tục chịu nhiều áp lực hoặc các dây thần kinh của hậu môn bị chèn ép quá nhiều. 

  Căn bệnh này cũng chính là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng chảy máu trực tràng và nếu không được phát hiện và tiến hành điều trị kịp thời có thể gây nên những biến chứng nguy hiểm khác làm ảnh hưởng không hề nhỏ đến sức khỏe của người mắc phải.

  Bệnh trĩ thường xuất hiện ở các đối tượng có độ tuổi từ 45 - 60. Tuy nhiên, căn bệnh này đang có dấu hiệu trẻ hoá bởi vì những người trẻ đang trong độ tuổi từ 25 - 30 có nguy cơ mắc bệnh khá cao mà nguyên nhân chính là do chế độ ăn uống thiếu khoa học và chế độ sinh hoạt chưa hợp lý.

Hình ảnh bệnh trĩ nội (trái) và bệnh trĩ ngoại (phải)

  Dựa vào vị trí xuất hiện của búi trĩ để phân loại bệnh trĩ thành nhiều loại khác nhau. Nhìn chung, bệnh trĩ được phân thành hai loại chính là bệnh trĩ nội và bệnh trĩ ngoại, cụ thể như sau:

Bệnh trĩ nội

  Bệnh trĩ nội là tình trạng búi trĩ hình thành trên bề mặt lớp niêm mạc bên trong ống hậu môn. Ở những thời gian đầu khởi phát thường không gây ra quá nhiều đau đớn cho người mắc phải và không thể quan sát bằng mắt thường, chỉ nhận biết khi bệnh lý trở nặng hoặc tiến hành thăm khám tại các cơ sở khám chữa bệnh.

Bệnh trĩ nội được chia thành 4 giai đoạn tương ứng với 4 cấp độ khác nhau:

-  Cấp độ 1: Búi trĩ mới bắt đầu hình thành bên trong ống hậu môn. Có hiện tượng đau rát khi đi vệ sinh, kèm theo đó là những cơn ngứa ngáy nhẹ.

-  Cấp độ 2: Người bệnh bắt đầu có cảm giác khó chịu nhiều hơn ở giai đoạn 1, đi cầu ra máu nhiều hơn. Đặc biệt là có cục thịt nhỏ lồi ra ngoài ống hậu môn khi cố gắng gồng mình khi đi cầu.

-  Cấp độ 3: Búi trĩ sa ra ngoài ống hậu môn và không có khả năng co lên, người bệnh phải dùng tay để đẩy vào bên trong. Tình trạng đau đớn có thể tăng cao, đặc biệt là khi đi cầu hoặc ngồi trên ghế.

-  Cấp độ 4: Búi trĩ hoàn toàn sa ra ngoài và không để đẩy vào bên trong ống hậu môn. Người bệnh luôn phải hứng chịu những cảm giác đau đớn và tình trạng chảy máu luôn xảy ra ngay cả khi bạn đứng hoặc ngồi.

Bệnh trĩ ngoại

   Đối với bệnh trĩ ngoại, thì người bệnh có thể dễ dàng nhận biết bởi búi trĩ được hình thành và phát triển ở bên rìa hậu môn. Người bệnh có thể quan sát bằng mắt hoặc sờ nhẹ để cảm nhận kích thước của búi trĩ. Bệnh trĩ ngoại tuy ít gây ra tình trạng chảy máu nhưng lại mang nhiều cảm giác đau đớn, rát đặc biệt khi ngồi.

  Tương tự như bệnh trĩ nội, bệnh trĩ ngoại cũng được chia thành 4 cấp độ với mức độ nguy hiểm tăng dần:

-  Cấp độ 1: Là mức độ nhẹ nhất của bệnh trĩ ngoại. Khi đó kích thước của búi trĩ chỉ bằng hạt đậu, người bệnh có cảm giác hơi cộm cộm ở dưới hậu môn khi ngồi, một ít máu có thể xuất hiện khi đi đại tiện.

-  Cấp độ 2: Các búi trĩ phát triển thành một cục to hơn so với cấp độ 1. Ở giai đoạn này, người bệnh sẽ hứng chịu nhiều cảm giác đau đớn hơn kèm theo đó là tình trạng rát, ngứa ngáy hậu môn. Búi trĩ to hơn và gây ra cảm giác vướng xíu kể cả khi đứng hoặc ngồi.

-  Cấp độ 3: Búi trĩ bị sa ra ngoài hậu môn và làm tắc nghẽn. Do kích thước búi trĩ lớn nên dễ xảy ra tình trạng chảy máu khi đi đại tiện hoặc do cọ xát vào quần.

-  Cấp độ 4: Búi trĩ hoàn toàn bị sa ra ngoài hậu môn, gây ra không ít cảm giác đau đớn cho người mắc phải. Nếu không được tiến hành điều trị nhanh chóng rất có khả năng mắc các bệnh đường hậu môn rất cao.

   Nếu so sánh mức độ nguy hiểm giữa bệnh trĩ nội và bệnh trĩ ngoại thì bệnh trĩ nội được các chuyên môn đánh giá là loại trĩ nguy hiểm, khó nhận biết và cần nhanh chóng tiến hành điều trị càng sớm càng tốt để phòng tránh một số biến chứng có thể xảy ra.

Nguyên nhân gây nên bệnh trĩ

Có khá nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh trĩ, có những nguyên nhân có thể bạn sẽ không thể ngờ đến, đó có thể là chế độ ăn uống và sinh hoạt thiếu khoa học. Chẳng hạn như:

-  Do tính chất công việc: Dân văn phòng hay các thợ may là những đối tượng rất dễ bị bệnh trĩ bởi tính chất công việc của họ là ngồi nhiều, ít có thời gian vận động. Việc ngồi quá lâu tại mỗi chỗ đã dồn áp lực lên các dây thần kinh ở hậu môn, khiến cho tĩnh mạch khó lưu thông máu, lâu ngày sẽ bị giãn và sưng phòng, từ đó hình thành búi trĩ.

-  Do chế độ ăn uống thiếu khoa học: Việc ăn uống thiếu chất dinh dưỡng cũng chính là nguyên nhân hình thành bệnh trĩ, đặc biệt là khi cơ thể thiếu hụt chất xơ. Đây là một trong những thành phần quan trọng khiến cho phân bị khô và việc đại tiện càng trở nên khó khăn hơn. Bên cạnh đó, thực phẩm cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ cũng có thể là thủ phạm khiến cho bệnh trĩ hình thành.

-  Do tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài quá lâu: Tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài trong thời gian quá lâu khiến cho thành ruột bị co thắt nhiều hơn, gây nên không ít áp lực lên các đám tĩnh mạch ở hậu môn và trực tràng, lâu ngày sẽ hình thành búi trĩ.

-  Do thường xuyên bị căng thẳng và mệt mỏi: Yếu tố tâm lý cũng ảnh hưởng không hề nhỏ đến nguy cơ mắc bệnh trĩ. Vấn đề cơ thể căng thẳng hay mệt mỏi quá nhiều đã khiến cho toàn bộ cơ thể bị áp lực, trong đó có cả hệ tiêu hóa.

Tình trạng táo bón kéo cũng chính là nguyên nhân hình thành nên bệnh trĩ

   Bên cạnh đó, bệnh trĩ còn được hình thành bởi nhiều nguyên nhân khác như: do quá trình mang thai và sinh con, tuổi tác cũng chính là nguyên nhân gây bệnh trĩ, béo phì hoặc có thể là cơ thể đang mắc phải một số bệnh lý tiền ẩn khác.

  Nhận biết được chính xác nguyên nhân gây bệnh trĩ từ đó sẽ có những biện pháp điều trị phù hợp.

Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ

Bệnh trĩ thường được phát hiện khi người bệnh có các dấu hiệu và triệu chứng như:

-  Ngứa ngáy hậu môn do dịch nhầy từ việc bài tiết còn đọng ở ống hậu môn;

-  Đau và rát hậu môn, đặc biệt là khi đi đại tiện;

-  Vùng hậu môn bị sưng đỏ kèm theo tấy;

-  Xuất hiện một ít máu khi đi vệ sinh hoặc trên giấy vệ sinh khi đi cầu do vỡ búi trĩ.

-  Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, suy nhược do mất máu.

Những triệu chứng đau nhức, ngứa ngáy hậu môn có thể khiến người bệnh đứng ngồi không yên, gây nên rất nhiều phiền toái ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt, làm suy giảm chất lượng cuộc sống.

  Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ - Xuất hiện máu trên giấy vệ sinh khi đi cầu

   Bên cạnh đó, bệnh còn có sự xuất hiện của nhiều triệu chứng khác. Những triệu chứng trên có thể nặng hoặc nhẹ còn tùy thuộc vào khá nhiều vào từng đối tượng.

   Vì thế, để có chẩn đoán chính xác nhất về mức độ bệnh, bệnh nhân nên đi khám sớm tại các cơ sở y tế uy tín, chất lượng.

Bệnh trĩ có thực sự nguy hiểm không?

   Bệnh trĩ là căn bệnh không chỉ làm ảnh hưởng đến sức khỏe người mắc phải mà còn ảnh hưởng cả mặt tâm lý, khiến người bệnh luôn mất tự tin khi tiếp xúc với người khác. Mặt khác, căn bệnh này nếu không được tiến hành điều trị kịp thời có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm mà bạn có thể không ngờ tới. Đó có thể là:

-  Sa nghẹt búi trĩ: Đây là một trong những biến chứng không thể vắng mặt khi nhắc đến bệnh trĩ. Khi búi trĩ phát triển quá lớn đã gây chèn ép lên các cơ vòng, gây tắc nghẽn và cản trở quá trình lưu thông máu. Khi đó, việc đi đại tiện cũng gặp không ít khó khăn. Người bệnh luôn cảm thấy đớn đau khi va chạm phải búi trĩ.

-  Rối loạn chức năng hậu môn: Việc búi trĩ ngày càng lớn dần ảnh hưởng không hề nhỏ đến việc đào thải các chất thải ra khỏi cơ thể. Búi trĩ khiến cho các cơ bị chèn ép không hề nhỏ, việc co thắt hậu môn cũng gặp không ít khó khăn.

-  Nhiễm trùng máu: Khi bệnh trĩ phát triển ở giai đoạn nặng thì tình trạng máu có thể bắn thành tia khi đi đại tiện. Nếu tình trạng này kéo dài trong thời gian lâu có thể khiến người bệnh rơi vào tình trạng thiếu máu trầm trọng.

-  Viêm nhiễm hoặc hoại tử búi trĩ: Các búi trĩ liên tục tiết dịch ra bên ngoài, cộng với đó là sự vận hành của ống hậu môn (đào thải các chất cặn bã ra khỏi cơ thể) đã gây ra tình trạng viêm nhiễm. Tình trạng này nếu không được cải thiện kịp thời có thể khiến cho búi trĩ bị lở loét, thậm chí gây nên hoại tử và làm ảnh hưởng đến sức khỏe.

-  Hình thành một số bệnh phụ khoa ở nữ giới: Hậu môn và âm đạo khá gần nhau, do đó, các loại vi khuẩn gây hại ở hậu môn có khả năng rất cao lây lan sang âm đạo của nữ giới. Từ đó gây ra hàng loạt các bệnh phụ khoa.

Bệnh trĩ có khả năng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được tiến hành điều trị kịp thời

  Bên cạnh đó, bệnh trĩ nếu trở nặng rất có nhiều khả năng hình thành bệnh áp xe hậu môn, bệnh da liễu, thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư trực tràng khá cao.

Những biến chứng này tuy không phải ai cũng gặp nhưng khi đã gặp thì rất khó xử lý. Bởi vậy, người bệnh cần điều trị kịp thời để phục hồi nhanh nhất, tránh để đến khi quá muộn mới tìm cách chữa, hiệu quả sẽ không cao.

Khi nào bạn nên gặp bác sĩ điều trị?

Bạn cần nhanh chóng tìm gặp bác sĩ khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng dưới đây:

-  Hậu môn bị đau rát, cơn ngứa ngáy ngày càng tăng cao;

-  Cảm giác khó chịu tăng theo từng ngày;

-  Búi trĩ bị sa ra ngoài hậu môn;

-  Xuất hiện máu khi đi trên giấy vệ sinh khi đi cầu.

  Các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành một số bài test, xét nghiệm máu, nội soi, kiểm tra hậu môn hoặc một số chỉ định khác để phục vụ mục đích tìm rõ nguyên nhân gây bệnh. Từ đó đưa ra những biện pháp điều trị phù hợp.

Nhanh chóng tìm gặp bác sĩ khi cơ thể xuất hiện các triệu chứng của bệnh trĩ

Những phương pháp điều trị bệnh trĩ hiệu quả ngày nay

   Với nền y học ngày càng hiện đại, bệnh trĩ có thể chữa khỏi với những phương pháp khác nhau, đó có thể là:

   Điều trị bệnh trĩ bằng thuốc Tây y

  Điều trị bệnh trĩ bằng thuốc Tây y là một trong những sự lựa chọn được nhiều bệnh nhân lựa chọn để cải thiện bệnh lý. Đây là một trong những phương pháp vô cùng đơn giản và tiện lợi, người bệnh không cần tốn quá nhiều thời gian để bào chế.

Một số loại thuốc được các chuyên gia khuyên dùng để điều trị bệnh trĩ, chẳng hạn như một số loại thuốc sau:

-  Thuốc kháng sinh, giảm viêm: Aspirin, Acetaminophen, Penicillin,...

-  Thuốc giảm đau: Medicone, Trimebutine, Dibucaine,

-  Thuốc co mạch: Epinephrine, Norepinephrine, Phenylephrine,...

-  Thuốc bôi hậu môn: Titanoreine, Proctolog, Hemorrhostop,...

-  Thuốc đặt hậu môn: Calmol, Witch Hazel, Avenoc,...

  Sử dụng thuốc bôi điều trị bệnh trĩ theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa học dược sĩ chuyên môn

   Tuy nhiên, phương pháp này chỉ phù hợp với những bệnh trĩ ở giai đoạn nhẹ (cấp độ 1 và cấp độ 2) hoặc bệnh trĩ đang ở giai đoạn khởi phát. Mặt khác, người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc uống hoặc thuốc bôi để trị bệnh trĩ mà chưa có sự đồng ý của giới chuyên môn. Bởi thuốc có thể gây nên một số tác dụng phụ ngoài ý muốn.

   Bên cạnh đó, những thuốc này đa số chỉ có công dụng giảm đau, kháng viêm, điều trị cầm chừng tại chỗ nên hiệu quả không thực sự bền vững. Bệnh rất dễ tái lại với mức độ nặng và phức tạp hơn. Người bệnh cần cân nhắc cẩn trọng nếu đã sử dụng Tây y trong thời gian dài mà không có kết quả.

Điều trị bệnh trĩ bằng can thiệp ngoại khoa

   Đối với các bệnh trĩ ở giai đoạn nặng (cấp độ 3 và cấp độ 4) thì việc sử dụng thuốc uống và thuốc bôi không đem lại hiệu quả như mong muốn, thay vào đó là các phương pháp phẫu thuật cắt bỏ búi trĩ. Và đây cũng chính là biện pháp điều trị cuối cùng để cải thiện bệnh trĩ.

  Điều trị bệnh trĩ bằng ngoại khoa bao gồm các phương pháp sau:

-  Thắt búi trĩ bằng dây thun

-  Chích xơ mạch máu

-  Phương pháp cắt trĩ bằng công nghệ Laser

-  Phương pháp Longo

-  Phương pháp khâu triệt mạch THD

-  Phương pháp Milligan Morgan

-  Phương pháp Ferguson

-  Phương pháp White Head

   Những lưu ý khi lựa chọn điều trị bệnh trĩ bằng can thiệp ngoại khoa: Phương pháp cắt bỏ búi trĩ chỉ được thực hiện khi có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Đối với các đối tượng suy giảm hệ miễn dịch hoặc bị viêm đại tràng thể hoạt động thường không được chỉ định điều trị. Bởi những đối tượng này khi tiến hành phẫu thuật thường đi kèm với những biến chứng khá cao.

  Ngoài ra, người bệnh cũng cần cẩn thận với những phát sinh không mong muốn như: Nhiễm trùng, xuất huyết, sưng đau sau phẫu thuật,... Thực tế, đã có không ít trường hợp gặp phải biến chứng không mong muốn như vậy. Việc khắc phục sau phẫu thuật còn tốn công, tốn thời gian, tốn chi phí hơn rất nhiều mà đôi khi còn không thể phục hồi được.

Ví dụ bệnh nhân biến chứng sau phẫu thuật mổ trĩ

  Theo các chuyên gia, bác sĩ, người bệnh chỉ nên áp dụng phương pháp này nếu bệnh trước đó đã xảy ra biến chứng, hoặc không còn cách giải quyết nào khác đem lại hiệu quả. Can thiệp ngoại khoa được coi là phương pháp “đường cùng” cho bệnh nhân bệnh trĩ.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh trĩ đơn giản nhưng hiệu quả

Để ngăn ngừa bệnh trĩ hình thành và tái phát, trước hết, bạn cần có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý, cụ thể hơn:

-  Tăng cường bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ như các loại rau xanh, trái cây tươi, củ quả hay các loại ngũ cốc như yến mạch, ngô, gạo lức, mè đen,... Những thực phẩm này có tác dụng làm mềm phần, cải thiện tình trạng táo bón, giúp cho việc đi nặng được dễ dàng hơn;

-  Uống nhiều nước để làm mềm phần. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể bổ sung thêm các loại nước ép từ rau củ hoặc rau xanh. Ngoài công dụng cung cấp lượng nước mà còn giúp bổ sung cho cơ thể nhiều dưỡng chất cần thiết khác;

-  Lúc đi cầu, tuyệt đối không nên rặn quá mạnh, bởi việc rặn quá mạnh có khả năng rất lớn tạo áp lực lớn hơn lên các thành tĩnh mạch ở trực tràng. Từ đó, khiến cho búi trĩ dễ phình to và chảy máu;

-  Tốt nhất nên tập thói quen đi vệ sinh đúng giờ. Đây cũng chính là biện pháp phòng bệnh trĩ;

-  Nên sử dụng khăn giấy mềm khi đi vệ sinh để giảm thiểu tối đa những tổn thương lên thành hậu môn;

-  Tăng cường vận động cơ thể để giảm áp lực lên tĩnh mạch cũng như cải thiện hệ miễn dịch cho cơ thể;

-  Tránh ngồi quá lâu một chỗ, đặc biệt là trên bồn cầu. Bởi việc quá lâu tại một chỗ có thể làm gia tăng áp lực lên tĩnh mạch ở hậu môn, tạo điều kiện cho bệnh trĩ hình thành và phát triển.

  Tăng cường bổ sung chất xơ cho cơ thể có trong các loại rau xanh, củ quả tươi,...

  Trên đây là những thông tin về bệnh trĩ và một số phương pháp điều trị bệnh trĩ đúng cách. Hy vọng những thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn đọc biết thêm những thông tin cần thiết về căn bệnh này, từ đó có những phương pháp điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, những thông tin được chúng tôi chia sẻ trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế lời khuyên hay chỉ định điều trị từ giới y khoa. Vì thế, hãy đi khám hoặc liên hệ để được các chuyên gia, bác sĩ chuyên khoa đầu ngành hướng dẫn.

Nguồn: https://syt.bacgiang.gov.vn